Monografia powstała w ramach tematu badawczego pt. „Ocena sytuacji ekonomiczno-produkcyjnej rolnictwa i gospodarki żywnościowej” zrealizowanego w 2021 roku przez zespół pracowników Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie. Celem publikacji jest identyfikacja oraz próba oceny sytuacji w rolnictwie i gospodarce żywnościowej w 2021 roku. W pracy uwzględniono trendy globalne, makroekonomiczne i zmiany w poszczególnych sektorach, mając na uwadze uwarunkowania, które wywołała pandemia COVID-19. Materiał badawczy zawarty w poszczególnych częściach pracy obejmuje najnowsze dostępne dane z danego obszaru tematycznego, a analizy porównawcze odnoszą się głównie do lat 2015–2021.
Obszerna zawartość i kompleksowa problematyka opracowania została podzielona na trzynaście rozdziałów. Tematyka poszczególnych opracowań pokrywa się z obszarem aktywności oraz działalności naukowej pracowników IERiGŻ PIB, zrealizowanych w 2021 roku, w zakładach badawczych Instytutu. Monografię rozpoczynają rozdziały dotyczące roli sektora rolnictwa w gospodarce narodowej. Kolejne poświęcone są pozostałym sektorom agrobiznesu i przemianom na obszarach wiejskich oraz ocenie rolnictwa polskiego na tle rolnictwa krajów Unii Europejskiej.
Monografia jest też próbą wznowienia i kontynuacji ukazującej się corocznie do 2014 roku (52 edycje badań) w Instytucie monografii z cyklu „Analiza produkcyjno-ekonomicznej sytuacji rolnictwa i gospodarki żywnościowej”.
Nadmienić należy, że już w 2021 roku jako kontynuacja ukazała się monografia IERiGŻ PIB pod zmienionym tytułem „Ocena sytuacji ekonomiczno-produkcyjnej rolnictwa i gospodarki żywnościowej w latach 2015–2020”, pod kierunkiem prof. dr. hab. Mariana Podstawki, która nawiązała do powyższych tradycji i dostarczyła informacji z zakresu realizowanej tematyki w kilku ostatnich latach, wypełniając swoistą lukę z lat 2015–2020.