Studia i Monografie nr 198.
Celem pracy była ocena wrażliwości rynkowej produkcji owoców i warzyw jako podstawowego źródła ryzyka cenowego oraz ocena podejścia producentów do ograniczania tego ryzyka. Przyjęty okres badawczy objął lata 2004–2020. Doboru gatunków owoców i warzyw wykorzystanych w analizie (tj.: jabłek, gruszek, truskawek, malin, wiśni, czereśni, kapusty, marchwi, cebuli) dokonano na podstawie ich znaczenia w krajowej produkcji oraz dostępności danych. Dla osiągnięcia celów pracy zbadano kształtowanie się współczynników cenowej elastyczności popytu i podaży dla gatunków owoców i warzyw będących przedmiotem analizy oraz pokazano relacje między nimi. Relacje tych współczynników mają wpływ na wrażliwość rynkową produkcji. Wyliczono współczynniki wrażliwości cen na zmiany podaży analizowanych gatunków owoców i warzyw jako wyraz wrażliwości rynkowej tej produkcji. Z badań wynika, że nie zawsze cenowa elastyczność podaży jest większa niż cenowa elastyczność popytu, co nie w pełni potwierdza założenie o tym źródle ryzyka. Na podstawie analiz stwierdzono, że w latach 2004–2020 wartość współczynników wrażliwości cen na zmiany podaży w przedziale wartości dodatnich i ujemnych jest wyższa w przypadku warzyw niż owoców. Stanowi to przyczynę niestabilności cenowo-dochodowej w produkcji owoców i warzyw. W szczegółowych ujęciach wykazano np., że najniższy poziom współczynnik ten przyjmował dla marchwi i cebuli, natomiast najwyższy dla owoców miękkich, przede wszystkim truskawek. Ilustratywnie ujęto to na wykresach, co pokazuje stopień niestabilności rynku i może mieć przesłanie praktyczne. Zmiany współczynnika cenowej wrażliwości powiązano ze zmianami podaży wynikającymi z wpływu warunków pogodowych. Omówiono też uwarunkowania ryzyka związanego z procesem integracji i globalizacji. Stosunek producentów i ich postawy do kwestii związanych z ryzykiem cenowym zostały przeanalizowane w oparciu o badanie ankietowe. Na podstawie uzyskanych odpowiedzi stwierdzono, że producenci owoców i warzyw są świadomi w zakresie dostępności i przydatności instrumentów rynkowych służących zarządzaniu ryzykiem cenowym. Podstawowym problemem, zidentyfikowanym na podstawie opinii respondentów był brak odpowiednich narzędzi rynkowych i administracyjnych, które można wykorzystać w produkcji ogrodniczej.
Monografia dostępna w wersji elektronicznej bezpłatnie. Plik można pobrać tutaj.
